TRƯỜNG DỤC THANH NHỚ BÁC

Trước khi bắt đầu hành trình 30 năm bôn ba nước ngoài tìm đường giải phóng dân tộc, thầy giáo Nguyễn Tất Thành đã dừng chân và dạy học tại trường Dục Thanh, thành phố Phan thiết, tỉnh Bình Thuận.

Khoảng đầu tháng 9/1910, trên đường từ Quy Nhơn vào Sài Gòn tìm cách đi sang Pháp và các nước phương Tây "xem họ làm như thế nào để trở về giúp đồng bào", thầy giáo Nguyễn Tất Thành dừng chân ở Phan Thiết. Người xin dạy học tại Trường Dục Thanh đến tháng 2/1911. Trường Dục Thanh được xây dựng năm 1907 trong khu đất của anh em cụ Nguyễn Trọng Lội và Nguyễn Quý Anh, là con của nhà thơ, nhà văn yêu nước Nguyễn Thông. Trường dạy chữ quốc ngữ là chính, bên cạnh đó còn dạy thêm Hán văn, Pháp văn. Trường mang tên Dục Thanh với ý nghĩa giáo dục thanh niên lòng yêu nước, hưởng ứng truyền bá tư tưởng của phong trào Duy Tân.

Trong thời gian dạy học ở Trường Dục Thanh, lúc đầu thầy giáo Nguyễn Tất Thành ở nhờ nhà cụ Hồ Tá Bang, sau chuyển ra ở cùng với học sinh nội trú của trường tại nhà Ngư trong khuôn viên trường. Thầy được phân công dạy chữ Hán và chữ Quốc ngữ cho học sinh lớp Nhì, phụ trách thể dục buổi sáng cho trường, chăm lo xây dựng tủ sách, hướng dẫn học sinh trong các hoạt động ngoại khóa của trường. Mặc dù việc dạy học chỉ là tạm thời nhưng thầy giáo Nguyễn Tất Thành nhiệt tình truyền dạy cho học sinh về tình yêu quê hương đất nước, nòi giống tổ tiên và những suy nghĩ về vận mệnh đất nước. Đây cũng là thời điểm Người tìm hiểu kỹ tình hình và điều kiện chuẩn bị cho cuộc hành trình vào Sài Gòn, vượt đại dương bôn ba tìm đường cứu nước.

Đến nay đã tròn 110 năm ngày Người rời mái trường này nhưng những kỷ vật ở Trường Dục Thanh xưa, nay là Khu Di tích Dục Thanh vẫn được gìn giữ vẹn nguyên. Ngoài lớp học với mái ngói đơn sơ được bao bọc bởi 4 bức tường gỗ giản dị, hiện Khu Di tích Dục Thanh còn lưu giữ rất nhiều kỷ vật quý giá về Người như: bộ bàn ghế Bác ngồi giảng bài, bộ trường kỷ Bác ngồi, bộ ván gỗ Bác ngủ mỗi đêm, chiếc án thư, chiếc tủ đứng Bác để tư trang cá nhân, tráp văn thư, nhà Ngư nơi Bác sinh hoạt…Khuôn viên khu di tích còn có cây khế năm xưa thầy giáo Nguyễn Tất Thành thường hay tưới nước, chăm sóc mà bây giờ người dân nơi đây gọi là Cây khế Dục Thanh hay Cây khế Bác Hồ.

Ngày nay, Khu Di tích Dục Thanh, Bảo tàng Hồ Chí Minh -Chi nhánh tỉnh Bình Thuận không chỉ trở thành điểm tham quan du lịch, thăm viếng Bác mà còn là nơi sinh hoạt chính trị, giáo dục tư tưởng, ý thức của thế hệ trẻ học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh.